دانشگاه‌ها، به تحقيق، يكي از اركان مؤثر در حركت انقلاب و تنوير افكار مردم محسوب مي‌شوند و اهميت نقش دانشجويان به عنوان نخبگان نسل جوان در مراحل مختلف پيروزي انقلاب، تثبيت نظام و دفاع از آن انكار ناپذير است. از اين روي، مسائل فرهنگي دانشگاه‌ها و صيانت از جايگاه و منزلت رفيع آنها همواره به عنوان يكي از محورهاي اصلي در كلام امام (ره) و رهنمودهاي مقام معظم رهبري (مدّ ظلّه) مورد عنايت خاص بوده است.

پاسداري از جايگاه رفيع دانشگاه و كمك به سالم نگهداشتن محيط‌هاي آموزشي و پژوهشي و تأمين حقوق عمومی‌دانشگاهيان، از طريق ترغيب دانشجويان به حفظ كرامت دانشجويي و مقابله با بي‌نظمی، هنجار شکنی و ناديده گرفتن حقوق فردي و اجتماعي ديگران از اهداف مهمی‌محسوب مي‌شوند كه كميته‌هاي انضباطي در راستاي كمك به تحقق آنها تشكيل مي‌گردد. بديهي است با وجود اعضاي دانشمند و دانشجو در تركيب شوراي كميته‌ها، توجه به شيوه‌هاي برخورد صحيح و عالمانه با تخلفات دانشجويي و رعايت تقوا در امر قضاوت و تصميم‌گيري، جزو اصول اساسي و خدشه ناپذير اين شوراها تلقي مي‌شوند.

برخورد سطحي با تخلفات دانشجويان و صدور حكم بدون توجه به اثرات تبعي آن بر روابط خانوادگي و اجتماعي دانشجو و تأثير تربيتي و فرهنگي آن در افراد مختلف يا ديگر دانشجويان، پيام دمثبتي در راستاي رسيدن به جامعه‌اي با تخلفات كمتر به همراه نخواهد داشت. بنابراين، ضروري است كه در صدور احكام انضباطي، آثار تبعي اجراي احكام نيز مد نظر قرار گرفته و به گونه‌اي تصميم گيري و عمل شود كه اثرات منفي برخوردها به حداقل كاهش يابد. اتخاذ شيوه‌هاي تربيتي و تذكر آميز در كنار صدور احكام مناسب و مؤثر ظرافت خاصي را مي‌طلبد كه در اين رابطه صدور احكام تعليقي نقش مهمی‌در نيل به اهداف تربيتي كميته‌هاي انضباطي ايفا خواهد نمود.

پرهيز از استفاده ابزاري از كميته‌هاي انضباطي در واكنش به اعتراضات و ناخرسندي دانشجويان نيز مورد تأكيد است. ايجاد و حفظ جوّ صميميّت، تفاهم و اعتماد، از طريق حل و فصل مسائل دانشجويان و پاسخگویی به مشكلات و پرسش‌هاي آنان، نيازمند سعه صدر و پذيرش فضاي انتقاد و گفتگو است. در نتيجه، گريز از پاسخگويي به دانشجو و توسل به برخورد انضباطي صرف، نتايج زيانباري را به همراه داشته و موجب كاهش اعتماد دانشجو به اين نهاد ارزشمند خواهد شد.

در هرحال، شوراي كميته انضباطي كه از اين پس به اختصار شوراي انضباطي ناميده مي‌شود، به عنوان نهادي حساس در مجموعه مديريت دانشگاه، موظف است كه ضمن انجام مسئوليت خود در رسيدگي به تخطي دانشجويان از منش دانشجويي و اخلاق متعالي، وظايف اساسي دانشگاه در راستاي رشد استعدادهاي دانشجویان و تقويت روحيه استقلال و اعتماد به نفس در آنان را مد نظر داشته و از هرگونه برخوردي كه موجبات تحقير و توهين به دانشجو را فراهم مي‌كند، اجتناب ورزد. هر چند، در مواردي، تنبيه، اجتناب ناپذير است، اما، با تأكيد به پرهيز از هرگونه تجسس و تفتيش، ضرورت دارد كه اين برخورد، توأم با حفظ آبرو و حيثيت اجتماعي دانشجو باشد. از اولين مراحل تذكر و ارشاد آغاز شده و زمينه اجتناب از تخلف و ميل به اصلاح را در فرد خاطي و محيط ايجاد نمايد.

با ضرورتي كه هم اكنون در جهت‌دهي هر چه بيشتر اين نهاد به سمت قانون گرايي وجود دارد، به منظور تنظيم دقيق‌تر احكام انضباطي، بر اساس آیین‌نامه انضباطي مصوب جلسه 358 شوراي عالي انقلاب فرهنگي به تاريخ 74/06/14 كه به اختصار «آيين نامه» ناميده می‌شود، و به استناد بند اول از مصوبات جلسات 429 و 430 آن شورا به تاريخ 77/07/21 و 77/08/05،‌ «شيوه نامه» حاضر، با هدف تفكيك جزئی‌تر تخلفات و رفع ابهام از تداخل و كليت در آنها، تطبيق و ايجاد تناسب ميان تخلفات و تنبيهات، و در نتيجه، وحدت رويه بيشتر در احكام صادره، و نيز، تعيين مراجع صالحه براي تشخيص وقوع برخي تخلفات، به شرح زير، تدوين شده است: